Wystawa Od siekierki do ciżemki

Archeologiczna część ekspozycji stałej ma za zadanie przybliżenie zwiedzającym najdawniejszej, zazwyczaj nieznanej historii regionu. Prezentuje najwcześniejsze ślady osadnictwa pradziejowego odkrytego w okolicach Siedlec, datowane na schyłek starszej epoki kamienia, tj. na ok. 10-8 tys. lat p.n.e. Ekspozycja podzielona jest na trzy tematy:

„Narzędzia i broń epoki kamienia”
Pierwsze narzędzia kamienne jakie wytworzył człowiek były bardzo prymitywne. Były to najczęściej kamienie używane do rzucania lub uderzania oraz przypadkowe odłupki, których ostrą krawędź wykorzystywano do cięcia lub skrobania. Z czasem człowiek rozwinął wiele technik obróbki kamienia, dzięki czemu pojawiły się narzędzia o znacznym stopniu specjalizacji.

Najczęściej spotykaną kategorią zabytków z tego okresu są różnego rodzaju siekierki i toporki. Zazwyczaj są to znaleziska przypadkowe, pojedyncze, nie związane z żadną formą osadniczą. Sporą grupę znalezisk stanowią egzemplarze nieudane (odrzuty produkcyjne) lub narzędzia zniszczone. Spotykamy także całkiem nowe siekierki z niedokończonym otworem. Sposób jego wykonania do dziś nie jest do końca poznany. Zdumiewająca jest niezwykle dokładna obróbka powierzchni niektórych siekierek i toporków. Wykonano je z różnych gatunków kamienia - od granitu, przez różne odmiany piaskowca po kamień, który niejednokrotnie sprowadzano z bardzo daleka.

Oprócz siekierek i toporków znaczną część znalezisk narzędzi kamiennych stanowią różnego rodzaju narzędzia odłupkowe i wiórowe. Ich produkcja wymagała od twórcy ogromnej wiedzy dotyczącej gatunków surowca, sposobu, kąta i siły uderzania.