Zapomniana kolekcja. Zbiory rodu Niedzielskich

Wystawa prezentuje dostępną obecnie część kolekcji rodu Niedzielskich herbu Larysz, założoną przez Kajetana Niedzielskiego w dworku w Śledziejowicach koło Wieliczki na początku XIX w. Choć podobnych kolekcji średniozamożnych rodzin szlacheckich w Polsce powstało wiele tej nie powstydziłoby się niejedno Muzeum.

W jej powstanie szczególnie zaangażowali się Kajetan (1782-1839) i Erazm (1820-1882) Niedzielscy, uznani kolekcjonerzy oraz Stanisław (1853-1938) i Adam. Kajetan gromadził rękopisy i tworzył bibliotekę, a Erazm wzbogacił te zbiory o numizmaty, malarstwo, militaria, tkaniny, zabytki archeologiczne oraz rzemiosło artystyczne. Rzeczywistą wartość tej kolekcji pokazał  Spis zbiorów Stanisława Niedzielskiego wykonany w latach trzydziestych XX w. Potwierdził, że była różnorodna, liczna oraz cenna a także dostarczył dokładnych infor­macji o zgromadzonych przedmiotach, ich pochodzeniu, a czasami też ich dalszych losach. Niestety dziś kolekcja jest bardzo rozproszona do czego przyczynił się w dużym stopniu Stanisław Niedzielski. To właśnie jemu muzea w Krakowie i we Lwowie zawdzięczają cenne obiekty.

Zabytki prezentowane na wystawie „Zapomniana kolekcja. Zbiory rodu Niedzielskich” zorganizowanej przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka są różnorodne i reprezentatywne dla dawnej kolekcji. Prawdziwą perełką jest kompletna zbroja husarska  z II poł. XVII w. zapewne wykonana w Małopolsce w podkrakowskich Świątnikach.  Warte uwagi są obrazy: Jana Matejki (Portret Ostafiego Daszkiewicza, 1874),  Jaspera van der Laanen (Krajobraz - Spacer przez las, 1620-30), Walerego Eliasza-Radzikowskiego Widok Czernej, 1861 i Artura Grottgera (Napad Szwedów na wieś niemiecką, 1855 ). Cennym numizmatem jest pierwsza polska, złota moneta wybita za panowania Władysława Łokietka tzw. dukat Łokietka. Jedyny dostępny egzemplarz tej monety zakupił od Stanisława Niedzielskiego znany kolekcjoner i numizmatyk hr. Emeryk Hutten-Czapski w 1896 roku. Na wystawie będzie prezentowana jej kopia. Pamiątką przypominającą  tragiczne losy Polaków w Irkucku jest pucharek     z przykrywką ozdobiony realistycznymi reliefami owadów i płazów. Zwraca uwagę kamienny posążek siedzącej na tronie kobiety z dzieckiem. Prawdopodobnie była to figurka wotywna ku czci bogini Afrodyty. W klimat dworu z czasów gdy mieszkali w nim Niedzielscy wprowadzają fotografie z lat 30. XX w.

Wystawę można zwiedzać w Zamku Żupnym w Wieliczce w dniach 29.03-18.06.2017 r.

Dzieje rodu Niedzielskich i ich rodzinnej kolekcji przybliżą spotkania towarzyszące wystawie, organizowane w Zamku Żupnym:

19.04, godz.: 17.00 - Kolekcja rodziny Niedzielskich ze Śledziejowic - wykład Janiny Skorupskiej-Szarlej, Muzeum Narodowe w Krakowie.

19.05, godz.: 19.30; 21.30 - Kuratorskie oprowadzanie po wystawie - Marek Skubisz, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka 

21.05, godz.: 10.00; 12.30  - Cykl ,,Mama, Tata i Ja” - Kolekcjonerzy i ich skarby – Agata Czyżowska, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

13.06, godz.: 11.00  - Spotkanie dla seniorów - Rodzina Niedzielskich i ich kolekcja - Agata Czyżowska, Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka 

Informacja: 12 278 58 49

www.muzeum.wieliczka.pl

podpis pod fotografię: Krajobraz - Spacer przez las, Jasper van der Laanen ,Antwerpia, 1620-30, wł. Muzeum Narodowe w Krakowie

Prezentowane na wystawie eksponaty pochodzą ze zbiorów:

Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie,

Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego,

Muzeum Etnograficznego im. Stanisława Udzieli w Krakowie,

Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego w Krakowie,

Muzeum Narodowego w Krakowie,

Muzeum Śląskiego w Katowicach,

Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka,

Zamku Królewskiego na Wawelu,

Pana Andrzeja Gaczoła.

Patronat medialny:

TVP Kraków, Radio Kraków, Stowarzyszenie Polskich Mediów, TTG