Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: militaria Od drewnianego grodu do żelbetowych schronów

Obrowo

Od drewnianego grodu do żelbetowych schronów

W Obrowie, pomiędzy szosą z Kęsowa do Chojnic a zanikającym Jeziorem Zamkowym leży słowiańskie grodzisko z IX-X w., dawniej prawdopodobnie otoczone wodami tegoż jeziora, które dzisiaj zmeliorowano i zamieniono na pastwiska. Ale to nie jedyny obiekt fortyfikacyjny w tej miejscowości. Kilkaset metrów na południowy zachód od grodziska, na pagórku pomiędzy wspomnianą szosą i polną drogą odchodzącą od niej w kierunku wschodnim, znajduje się dobrze zachowany polski schron bojowy z 1939 r. Jest on elementem planu ufortyfikowania rubieży polsko-niemieckiej, który realizowano latem tamtego roku, tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej. Oczywiście z braku czasu i funduszy nie mogło być mowy o przeprowadzeniu ciągłej linii obronnej wzdłuż całej kilkusetkilometrowej granicy z Niemcami. Zbudowano więc tylko po kilka lub kilkanaście schronów na najbardziej zagrożonych odcinkach, a i tak w wielu miejscach prace fortyfikacyjne nie zostały zakończone na czas.

Jednym z takich odcinków była tzw. Pozycja Rytel, czyli sześć żelbetowych schronów usytuowanych wzdłuż południowo-wschodniej krawędzi bagnistej doliny rzeczki o nazwie Wytrych (!), lewego dopływu Kamionki. Kilkanaście kilometrów na zachód od niej, pomiędzy Chojnicami i Człuchowem, przebiegała w okresie międzywojennym granica II Rzeczpospolitej. Od granicy do owej doliny ciągnie się płaska bezleśna równina, której trudno było bronić. Dopiero dolina Wytrychu stanowiła pierwszą naturalną zaporę na trasie spodziewanego ataku niemieckiego.

Schrony nad Wytrychem zostały wzniesione według trzech podstawowych schematów. Każdy z nich składał się z małej żelbetowej komory z jednym lub dwoma stanowiskami strzeleckimi dla ciężkich karabinów maszynowych. Osłonę wejścia (bez drzwi) stanowiła tzw. przelotnia, czyli dodatkowa ścianka, przy której znajdowały się otwory strzelnicze. Od strony przedpola schron był zabezpieczony trójkątną ostrogą, która chroniła otwór strzelniczy ckm przed odłamkami i zapiaszczeniem. Wszystkie schrony były dosyć dobrze zamaskowane ziemią od strony przeciwnika, a ostrzał z nich prowadzono jedynie po skosie. Warunki wewnątrz schronów były iście spartańskie. Niewielka przestrzeń nie pozwalała na zamontowanie jakichkolwiek urządzeń socjalnych. Pośpiech determinował zastosowanie minimalnych rozwiązań i pewną niestaranność wykonania, co widać przy bliższych oględzinach.

Pozycja Rytel, jak większość polskich linii fortyfikacyjnych, tylko częściowo spełniła swoje zadanie w czasie kampanii wrześniowej. Przez kilka godzin udało się tutaj powstrzymać nacierające oddziały niemieckie, ale groźba oskrzydlenia zmusiła polskich żołnierzy do porzucenia schronów i wycofania się w kierunku lasów nad Brdą. Prawie wszystkie schrony z tej linii zachowały się w dobrym stanie do dzisiaj i można je zwiedzić w ramach krótkiej wycieczki.

Wędrówkę najlepiej zacząć przy wspomnianym na wstępie schronie w Obrowie, największym z całej grupy, posiadającym dwa stanowiska strzeleckie dla ckm. Następny schron jest usytuowany dwa kilometry dalej, na północnym skraju piaszczystego wzniesienia. Kolejny leży na skraju lasu na wysokości pierwszych zabudowań ciągnącej się po drugiej stronie doliny wsi Przymuszewo. Dwa następne schrony znajdują się na zachód od drogi z Krajenki do Drożdzienicy, mniej więcej w połowie jej długości. Stanowiły one wzajemnie uzupełniającą się parę, która krzyżowym ogniem mogła blokować przejście przez Wytrych w tej okolicy. Ostatni schron jest położony ok. 150 m na zachód od drogi z Drożdzienicy do Pamiętowa, ale jako jedyny z tej grupy został on po wojnie wysadzony w powietrze.

Pozycje Rytel stanowi obecnie jedną z lepiej zachowanych polskich linii umocnień granicznych, którą warto zobaczyć. Jest to wyjątkowo ciekawe miejsce dla miłośników fortyfikacji i zabytków architektury obronnej.

Polecane miejsca

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na