Prawie jednoznacznie negatywny obraz polskiej magnaterii z okresu I Rzeczypospolitej, jaki wynosimy z lekcji historii w szkole (zresztą nie do końca prawdziwy), tylko w niewielkim stopniu równoważą informacje o często jakże chlubnych dokonaniach potomków dawnych sarmackich warchołów w XIX i XX wieku. Przykładem takiej działalności są niewątpliwie losy Raczyńskich, herbu Nałęcz, którzy od 1768 do 1939 r. byli właścicielami podpoznańskiego Rogalina.
Pierwszy z nich, starosta generalny Wielkopolski i marszałek koronny Kazimierz Raczyński (zm. 1824), zbudował tutaj imponujący, barokowo-klasycystyczny pałac, który od 1949 r. jest filią Muzeum Narodowego w Poznaniu. Kazimierz, późniejszy jurgieltnik carycy Katarzyny II, targowiczanin i hrabia dziedziczny z łaski króla pruskiego, potrafił jednak również dbać o dobro wspólne, np. jako przewodniczący Komisji Dobrego Porządku w Poznaniu przyczynił się do rozwoju miasta i przeprowadzenia wielu potrzebnych inwestycji. Wnukiem Kazimierza był Edward (zm. 1845), kapitan wojsk napoleońskich, fundator Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu oraz posągów Mieszka I i Bolesława Chrobrego w Złotej Kaplicy przy poznańskiej katedrze. Jego syn Roger Maurycy (zm. 1864) był z kolei współzałożycielem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, uczestnikiem wielkopolskiej Wiosny Ludów, wspierał także materialnie powstanie styczniowe, co przypłacił ucieczką i śmiercią na obczyźnie. Następca Rogera, Edward Aleksander (zm. 1926), znany jest przede wszystkim jako twórca wielkiej galerii obrazów, która do dzisiaj - jako jeden z niewielu elementów dawnego wyposażenia - jest ozdobą rogalińskiego pałacu. Jego synami byli Roger Adam (zm. 1945), dyplomata w służbie II Rzeczypospolitej, i Edward Bernard, ostatni męski przedstawiciel linii rogalińskiej, przed wojną ambasador Polski w Londynie, a w latach 1979-1986 prezydent RP na Uchodźstwie.
Wierna rekonstrukcja londyńskiego gabinetu Raczyńskiego (z oryginalnym wyposażeniem) jest dzisiaj eksponowana w jednym z pałacowych pomieszczeń. Na końcu długiej alei, naprzeciwko pałacu, stoi na podwyższeniu dawna kaplica i mauzoleum Raczyńskich (obecnie kościół parafialny), zbudowana w 1820 r., której czysta klasyczna forma jest niemal dokładnym odwzorowaniem architektury dobrze zachowanej świątyni rzymskiej w Nîmes we Francji. W 1993 r. w podziemiach kościoła, obok wszystkich znamienitych przodków, złożono ciało Edwarda Bernarda Raczyńskiego, a nad sarkofagiem umieszczono jego ostatnie przesłanie do narodu: "Nie zmarnujcie niepodległości!".