Gazociąg jamalski o długości 4196 km, przebiegający od półwyspu Jamał w Rosji do Niemiec przez Białoruś i Polskę, jest jedną z największych europejskich inwestycji końca XX wieku. Polski odcinek gazociągu o długości 680 km poprowadzony przez województwa: podlaskie, mazowieckie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie i lubuskie (łącznie 67 gmin), budowało przedsiębiorstwo EuRoPol GAZ. Zakończenie budowy polskiego odcinka nastąpiło we wrześniu 1999 roku. Na trasie gazociągu wybudowano w Polsce 5 tłoczni gazu w miejscowościach: Kondratki, Zambrów, Ciechanów, Włocławek, Szamotuły.
Przed rozpoczęciem prac budowlano-montażowych inwestor - EuRoPol GAZ był zobowiązany do przeprowadzenia ratowniczych prac wykopaliskowych wzdłuż całej trasy gazociągu. Po raz pierwszy poszukiwania archeologiczne prowadzone były tak systematycznie. EuRoPol GAZ powołał m.in. specjalną komórkę archeologiczną zajmującą się koordynacją prowadzonych prac. Wziął też na siebie ciężar sfinansowania niezbędnych zabiegów konserwatorskich. Założono, iż zbadane zostanie każde stanowisko archeologiczne leżące na trasie gazociągu a uzyskane wyniki badań będą w pełni opracowane, pozyskane zbiory - zabezpieczone, a najcenniejsze z nich - eksponowane.
Takim miejscem, gdzie wszystkie zabytki kultury materialnej, odkryte na trasie polskiego odcinka gazociągu zostaną zgromadzone, zabezpieczone i eksponowane dla zwiedzających jest Muzeum Archeologii Gazociągu Tranzytowego w XIX-wiecznym spichlerzu w Szamotułach. Po wykonaniu niezbędnych prac adaptacyjnych, w czerwcu 2000 roku okazały obiekt przekazano do użytku. Piwnice wyremontowanego spichlerza przeznaczono na magazyn eksponatów. Na parterze urządzono główną salę wystawową, a na pierwszym piętrze pomieszczenia do pracy i miejsca noclegowe dla archeologów.