Armia „Poznań” była jednym ze związków operacyjnych Wojska Polskiego z okresu II Rzeczypospolitej; Powołano ją 23 marca 1939 r. w celu obrony terenów Wielkopolski przed grożącą napaścią Niemiec. Ugrupowanie miało współdziałać z sąsiadującymi Armiami „Pomorze” i „Łódź”. Jej dowódcą został generał dywizji Tadeusz Kutrzeba.
Niemiecki atak na Polskę 1 września 1939 r. zaskoczył organizujące się jednostki Wojska Polskiego. Sytuacja taka miała także miejsce w Wielkopolsce. Dowództwo Armii „Poznań” chcąc uniknąć okrążenia, podjęło decyzję o wycofaniu się w kierunku Warszawy. Jej oddziały wraz z jednostkami Armii „Pomorze” zmuszone zostały do przebijania się przez tereny zajęte przez Niemców. W dniach od 9 do 22 września doszło do bitwy nad Bzurą w okolicach Kutna. Mimo poświęcenia żołnierzy batalia ta została przegrana. Ocalałe oddziały obu polski armii przebiły się do Warszawy i wzięły udział w jej obronie.
Już po zakończeniu II wojny światowej weterani Armii „Poznań” zaczęli starania o postawienie w Poznaniu pomnika ku czci jej żołnierzy. Starania te zakończyły się sukcesem w 1982 r. Pomnik zaprojektowany został przez rzeźbiarzy Annę Rodzińską i Juliana Bossa-Gosławskiego oraz architekta Józefa Iwiańskiego, którzy wygrali rozpisany przez komitet budowy konkurs.
Obelisk stanął na Wzgórzu św. Wojciecha. Jest przestrzenną kompozycją z iglicami symbolizującymi bagnety i słupami odnoszącymi się do niemieckich czołgów. Ściany tego symbolicznego mauzoleum ozdobiły informacje o jednostkach Armii „Poznań”, stoczonych bitwach i poległych. Oprócz wykutego krzyża Virtutti Militari uwagę zwracają umieszczone tu słowa dowódcy armii gen. Tadeusza Kutrzeby: "Starali się wykonać niewykonalny w 1939 roku obowiązek - obronę Polski".