Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: kościoły, klasztory, sanktuaria Gotycki kościół Świętego Krzyża i św. Michała Archanioła (XVI w.)

Purda

Gotycki kościół Świętego Krzyża i św. Michała Archanioła (XVI w.)

Purda położona jest ok. 20 km. od Olsztyna, w kierunku południowo-wschodnim, przy trasie do Szczytna. Dawna nazwa wsi to Groß Purden, nazwa zapożyczona od pobliskiego jeziora i jak wskazują pierwsze źródła została założona na mocy przywileju lokacyjnego z 21 stycznia 1384 r. Z barwnych opisów wynikało że położona była w głębi puszczy, ale chyba każdy się zgodzi, że udając się do tej miejscowości można stwierdzić iż ta puszcza jest tam nadal. Większość niewielkich wsi w tej gminie otoczona jest niekończącymi się lasami i jeziorami.

Purda wielokrotnie była niszczona, wiązało się to z następnymi lokacjami: pierwszy w 1417 r., następny w 1503 r. Druga lokacja miała ścisły związek z zagładą wsi w 1455 r., czyli na początku wojny trzynastoletniej. Podobnie przebiegały losy parafii.

Najprawdopodobniej pierwszy drewniany kościół wybudowany został ok. 1400 r., o następnym już murowanym wspomina się przy akcie lokacyjnym z roku 1503. W ciągu następnych lat przebudowywano go i w 1580 r. został konsekrowany przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera. Jest to budowla podobna do innych budowanych w tym okresie i regionie: orientowana, murowana z cegły z dodatkiem kamieni polnych w części cokołowej korpusu, dach wielospadowy pokryty dachówką ceramiczną. W 1817 r. dobudowano wieżę, jest to budowla z murowaną partią przyziemia i górną częścią drewnianą, szalowaną pochyło na konstrukcji słupowej, pokryta ośmiobocznym dachem namiotowym.

W latach 30-tych XX w. dokonano kolejejnej rozbudowy, dobudowano nawy boczne, było to niestety bardzo niefortunne gdyż zmieniono pierwotny układ salowy. Zwiedzając te świątynię na szczególna uwagę zasługuje obraz Madonny z Dzieciątkiem z 1611 r., ołtarzy boczne z 1746 r. i ambona pochodząca z pierwszej połowy XVIII w.

Kościół jest bardzo ładnie usytuowany, na niewielkim wzniesieniu, w centrum wsi, wokół przydrożne kapliczki. Parafia w Purdzie odegrała ważną rolę w okresie walk o utrzymanie polskości, zwłaszcza podczas wzmożonej germanizacji. Tutaj dawano schronienie powstańcom w 1863 r., w 1883 r. założono polska bibliotekę. W latach 1892-1902 proboszczem zostaje Jan Jabłoński, postać wymagająca wspomnienia gdyż był redaktorem polskiego pisma „Warmiak”, a wraz z ks. Walenty Barczewskim współautorem polskiego modlitewnika.

Opis uzupełnił: maniek66 08-05-2012

Wskazówki

maniek66 piątek, 09 stycznia 2015, 09:21
Można powiedzieć że kościół dosłownie cudem przetrwał podczas II wojny światowej. 22 stycznia 1945 roku w tę budowlę trafił pocisk artyleryjski. Ślady po nim są nadal widoczne na ścianie po lewej stronie od głównego wejścia, za krzyżem misyjnym. Pocisk utkwił w grubym murze ale nie wybuchł.

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na