Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca niezwykłe: historie niezwykłe Świątynia i szkoła na wydmie, oraz relikt cmentarza na terpie

Oksza

Świątynia i szkoła na wydmie, oraz relikt cmentarza na terpie

Oksza leży w obszarze Parku Krajobrazowego Ujścia Warty (w otulinie Parku Narodowego „Ujście Warty”). Jej najstarsza część (Vietzer Holländer) powstała w 1726 r., a więc 40 lat przed falą kolonizacji Błot Warciańskich nazwaną kolonizacją fryderycjańską (1767–1785). Drugi człon nazwy miejscowości wskazuje wyraźnie na związek z kolonizacją olęderską (olenderską). Stopniowo pojawiały się wokół niej kolejne folwarki i antypryzy (duże prywatne zagrody z okazałym domem - dworem). W 1783 r.- w ramach osadnictwa zainicjowanego przez króla Prus Fryderyka II zwanego Wielkim – trzy niewielkie osady o różnych nazwach plus dwie antypryzy zostały połączone w jedną wieś. Nazwano ją Woxholländer (w czasach przed regulacją rzeki, mianem Wox określano jeden z cieków delty Warty, Vietzer Holländer założono u jego ujścia).

Ryglowy kościół pobudowano tu w latach 1779-1781, więc jeszcze przed połączeniem się kolonii w jedną wieś. Miał szachulcowe (wypełnione gliną) ściany i dach kryty trzciną. Ponieważ z upływem czasu służył coraz większej ilości wiernych, rozbudowywano go kilkakrotnie (XVIII, XIX i XX w.). W 1934 r. gliniane wypełnienie ścian zastąpiono cegłą (mur pruski) i tak pozostaje do dziś. Po wojnie skrócono empory i zdemontowano ambonę ołtarzową. W 1951 r. konsekrowano go pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej. Jest filią parafii św. Antoniego Padewskiego w Krzeszycach. Z dawnego wyposażenia zachowała się w nim płyta epitafijna braci Reeków, mieszkańców Okszy, którzy polegli w wojnie francusko-pruskiej (w 1871 r.)

Świątynia stoi na dawnej wydmie, nieco poniżej biegnącej wałem drogi (przy samym nasypie). W 1787 r. wybudowano obok szkołę (dziś świetlica wiejska). Pomiędzy obydwoma budynkami, w kierunku pól biegnie gruntowa droga. Warto wybrać się nią na spacer, ponieważ po kilkuset metrach dojdziemy do sztucznie usypanego wzniesienia (terp), na którym ulokowano cmentarz. Zachował się właściwie w stanie szczątkowym.

Warto wiedzieć: W 1945 r. przez krótki okres Oksza razem z Boguszyńcem nosiły wspólną nazwę Wroniny. Od listopada stanowiły już oficjalnie dwie odrębne miejscowości. Dziś na granicy między nimi jest pompownia Oksza. Można przy niej zobaczyć odcinek dawnego starorzecza o nazwie Głuszynka (pierwotnie Wox)

Źródła: Zbigniew Czarnuch „Ujarzmianie rzeki. Człowiek i woda w rejonie ujścia Warty” oraz Zbigniew Czarnuch „Nad Wartą i wśród lasów. O dawnych i współczesnych mieszkańcach witnickich wsi”

Zaproponował: bakhita

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na