Lubartów

Pałac jest jednym z ważniejszych zabytków Lubartowa. Znajduje się przy ulicy Słowackiego 8. Historia pałacu sięga XVI wieku i wiąże się wojewodą lubelskim i ruskim - Piotrem Firlejem, który to w 1534 roku na podstawie przywileju lokacyjnego nadanego przez króla Zygmunta I, zakłada miasto zwane Lewartowem. Wraz z objęciem ziem rozpoczyna budowę w tym miejscu zamku obronnego. Po śmierci ojca posiadłość obejmuje, syn Mikołaj, a po jego śmierci dobra lewartowskie wraz z zamkiem przechodzą na własność Mikołaja Kazimierskiego, który był ożeniony z Elżbietą Firlejówną. W 1643 roku właścicielem majątku zostaje ks. Władysław Dominik Zasławski, a w 1678 roku posiadłość otrzymuje w spadku ks. Dymitr Jerzy Korybut Wiśniowiecki. Po jego śmierci w 1688 roku majątek przechodzi w ręce marszałka wielkiego koronnego Józefa Karola Lubomirskiego. W 1693 roku zamek zostaje przebudowany według projektu Tylmana z Gameren. Podczas wojny północnej zamek zostaje częściowo zniszczony. W 1705 roku księżna Maria Lubomirska wnosi w posagu majątek lewartowski księciu Pawłowi Karolowi Sanguszce, który to postanawia uczynić z Lewartowa siedzibę rodu i doprowadzić dobra do rozkwitu. W 1710 roku po śmierci żony miasto i zamek przejmuje książę Sanguszko i przeprowadza przebudowę zamku na barokową rezydencję. Prace budowlane prowadzi Paweł Antoni Fontana, który jest nadwornym architektem księcia. W 1744 roku na mocy przywileju Augusta III następuje zmiana nazwy miasta Lewartów na Lubartów. Od 1839 roku pałac bardzo często zmienia właścicieli, którymi są min: Bank Polski, Stanisław Mycielski, ponownie Bank Polski, Ludwik Grabski. W 1925 roku pałac wraz z ogrodem zostaje zakupiony przez zgromadzenie zakonne Braci Kresowych, którego celem było utworzenie tutaj zakonu i szkoły. W 1933 roku w rezydencji pałacowej wybucha pożar, który niszczy całe wnętrze i dach budynku. Ruiny pałacu z ogrodem w latach 1935-1938 wykupuje Zarząd Miejski. W okresie okupacji następuje dalsza dewastacja budynku. Dopiero w 1947 roku podjęto się kompleksowej odbudowy całego obiektu. Prace przy odbudowie pałacu i rekonstrukcji parku trwają, aż do końca lat 70 tych XX wieku. Obecnie pałac jest siedzibą USC oraz władz powiatu i miasta.(baspan2050)