Dostepna również w Get it on Google Play
Szukasz inspiracji na weekendową wycieczkę? Skorzystaj z gotowych propozycji i daj się porwać przygodzie. Podążaj śladami naszych użytkowników!

Spacerem po Pradze Północ cz. I

Położona na niskiej skarpie wiślanej prawobrzeżna część Warszawy zwana Pragą, była – tak jak część lewobrzeżna – terenem wczesnego osadnictwa. Już w X wieku istniało tu okazałe grodzisko na Starym Bródnie, a w XI powstały osady na Kamionku i Gocławiu. Po nich pojawiły się osady w Kawęczynie i Targowem. Na miejscu tej ostatniej założono później wieś zwaną Pragą, której miano wywodzi się od wyprażania, czyli wypalania lasu. Z upływem czasu nazwa ta objęła całość terenów osadniczych na prawym brzegu Wisły w rejonie Warszawy. Po raz pierwszy nazwa ta została odnotowana w 1432 r. Południowa część Pragi była wówczas własnością kapituły płockiej i nosiła nazwę Biskupiej, zaś północna stanowiła własność rycerską i książęcą i nazywana była Pragą Książęcą.

W połowie wieku XVII Praga Biskupia otrzymała prawa miejskie, a Książęca stała się jurydyką. Obie miały wspólny ratusz, który znajdował się przy dzisiejszej ulicy Ratuszowej. W 1770 r. otoczona wałem Praga posiadała trzy rogatki wjazdowe: grochowskie od południa, ząbkowskie od wschodu i golędzinowskie od północy.

W 1791 r. (po likwidacji jurydyk) Praga włączona została do Warszawy. W XIX w. dzielnica przeszła wielkie przeobrażenia: wyregulowano i wybrukowano ulice, stała się ważnym węzłem kolejowym, nastąpił na jej terenie znaczny rozwój przemysłu metalowego i chemicznego, hutniczego, spożywczego i gorzelniczego, nie wspominając o usługach. Pociągnęło to za sobą szybką urbanizację tej robotniczej – w przeważającej mierze – dzielnicy. Największe jednak zmiany w wyglądzie, kształcie i strukturze tej części Warszawy przyniosły lata po II wojnie światowej. Obszar Pragi został znacznie powiększony, rozwinął się przemysł, powstały nowe osiedla mieszkaniowe, wytyczono nowe trasy i ulice.

Neogotycka katedra praska pw. Św. Floriana, zaprojektowana przez Józefa Piusa Dziekońskiego, zbudowana została w latach 1888-1901. W 1944 r., wycofujący się z Pragi Niemcy wysadzili świątynię. Odbudowano ją w latach 1947-72 wg projektu Stanisława Marzyńskiego. Jej cechą charakterystyczną są dwie wysokie, zakończone hełmami wieże. W elewacji zachodniej znajduje się figura Jezusa Miłosiernego, w pobliżu której rośnie jeden z wielu dębów papieskich. Przed katedrą zwraca na siebie uwagę pomnik księdza Ignacego Jana Skorupki.

Park Praski powstawał przez sześć lat (1865-71) i zlokalizowany został na miejscu dawnych fortyfikacji napoleońskich na obszarze 19 ha. W 1927 r. zmniejszono jego obszar do 8 ha, a 24 lata później, po kolejnych przeobrażeniach, jego teren został powiększony do 10 ha. Od 1900 r. do 1939 r. na jego południowym skraju (obecny niewielki skwer przy przystanku "Park Praski") znajdował się Teatr Praski, zaś w narożu północno- zachodnim lunapark o wdzięcznej nazwie „100 pociech”.

Tworzenie warszawskiego ZOO rozpoczęto w 1927 r. na 10 ha wydzielonych z Parku Praskiego oraz 2 ha wydzielonych z terenu szkółek drzewnych przy ul. Ratuszowej. Zoo zostało otwarte rok później, a w 1938 r., powiększone do 32 ha. Był to wówczas największy i najnowocześniejszy ogród tego typu w Europie. Po zniszczeniach wojennych zostało odbudowane w 1948 r. i powiększone do 42 ha. Przez cały ogród prowadzi oznakowana strzałkami trasa zwiedzania.

Kościół Matki Boskiej Loretańskiej. Pierwotną świątynię w postaci kaplicy Loretańskiej ufundował król Władysław IV, jako votum za skończenie wojny z Turcją. Wzorem dla wzniesionej w latach 1640-44 budowli, była kaplica w Loretto. Usytuowano ją przy zabudowaniach kościoła i klasztoru Bernardynów. Kompleks zakonny uszkodzony podczas potopu szwedzkiego został odbudowany, a następnie, w roku 1811, w związku z planem budowy fortyfikacji napoleońskich, rozebrany. Pozostała jedynie kaplica, z której figurkę Matki Bożej przeniesiono w 1822 r. do kościoła Bernardynów pw. św. Anny na Krakowskim Przedmieściu. Nie mogąca pomieścić wiernych kaplica została w roku 1853 rozbudowana. Po niewielkich uszkodzeniach z roku 1944, odrestaurowana w latach 1958-1964. W kaplicy kościoła znajduje się ciekawa XV-wieczna rzeźba Madonny z Dzieciątkiem, pochodząca z dawnego, nieistniejącego kościoła na Kamionku.

W otoczeniu kościoła można wymienić m.in.: figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem Jezus z roku 1919, kamień pamięci legendarnego Rocha Kowalskiego (rzeczywistego bohatera Potopu, który zginął w walce ze Szwedami) oraz ceramiczną drogę krzyżową na wewnętrznym murze otaczającym teren kościoła. Na oddzielną uwagę zasługuje wybudowana w stylu dworkowym plebania.

Następnym punktem spaceru jest pomnik Pomordowanych w Praskich Więzieniach przy ulicy Namysłowskiej. Można do niego dotrzeć kilkoma drogami. Najkrótszą jest ta przez plac Hallera, na którym można ujrzeć kolejny niedawno posadzony dąb pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II, zaś w pobliżu budynku ujęcia wody oligoceńskiej pamiątkowy kamień.

Po obejrzeniu pomnika przy ulicy Namysłowskiej obieramy kierunek południowy. Dochodząc do ul. Ratuszowej skręcamy w prawo i po chwili docieramy do skweru im. płk Antoniego Władysława Żurowskiego, na którym znajduje się głaz jego pamięci. Podążając dalej ulicą 11 Listopada, w pobliżu jej zejścia z Bródnowską, trafiamy na  kolejny głaz pamięci, poświęcony żołnierzom AK Obwodu Praga.

Ulicą Bródnowską dochodzimy do Szwedzkiej. Idziemy Szwedzką w kierunku południowym. Po lewej stronie przez kilkaset metrów ciągną się zabudowania z czerwonej cegły, wzniesionej w 1896 r. fabryki Towarzystwa Akcyjnego Przetworów Chemicznych „Praga”, obecnie pustostanu. Za nią, w narożniku Stalowej i Szwedzkiej, widzimy budynki tzw. Zbrojowni z charakterystycznymi panopliami artyleryjskimi na frontonie od strony Szwedzkiej.

Po dojściu i obejrzeniu fasady Domu Pracy im. Mańkowskich, a przed nim kościoła Matki Bożej z Lourdes i stojącego przy nim oryginalnego żelaznego krzyża oraz figury Matki Boskiej w miniaturowej grocie, przechodzimy na światłach na drugą stronę alei Solidarności i podążamy w kierunku południowo-wschodnim. Po drodze mijamy stary, drewniany krzyż przy ul. Radzymińskiej.

Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego ufundowana została przez Michała i Marię Radziwiłłów i wznoszona etapami w latach 1907-14 i 1920-23. Jako jej wzorzec posłużyła rzymska świątynia San Paolo fuori le mura. Jest to dwupoziomowy kościół. Górny poziom posiada dwie kolumnady liczące po 12 monolitycznych kolumn korynckich z włoskiego granitu, podtrzymujących sklepienie. Kościół dolny może pomieścić aż! 10 tysięcy wiernych. Przy jej południowej elewacji znajduje się pomnik św. Jana Bosko.

Ulicą Kawęczyńską dochodzimy do jednego z niewielu w Warszawie drewnianego domu.

Wracamy do ulicy Stalowej i tam pod nr 20/22 możemy usiąść, skorzystać z toalety, a przede wszystkim zjeść niedrogi i bardzo smaczny posiłek.

Warszawa - Nadwiślańska Notre Dame
Sylwetka z dwiema wieżami górująca nad prawobrzeżną Warszawą jest też dobrze widoczna od strony Starego Miasta. Niektórzy nazywają ją „praską Nôtre Dame”, chociaż pod... zabytki: kościoły, klasztory, sanktuaria
Warszawa - Park Praski
Park Praski ma bardzo bogatą historię. Urządzony w XIX w. na miejscu zburzonych zabudowań miasteczka Praga i fortyfikacji napoleońskich, przypominał bardziej las niż park. Zajmował obszar obecnego z... niezwykłe: natura
Warszawa - Warszawskie ZOO
Miejski Ogród Zoologiczny powstał w 1928 r. w skutek przekształcenia dawnych terenów parku Praskiego. Pierwotnie przebywało tu około 500 zwierząt. Dziś jest ich prawie 4000 i 49... niezwykłe: natura
Warszawa - Kościół Matki Boskiej Loretańskiej
Już w XVII w. stała tu kaplica, którą zniszczyli Szwedzi w czasie Potopu. Postawiony w tym miejscu kościół też nie miał szczęścia, zdewastowano go w czasie Insurekcji Kościuszkowskiej.... zabytki: kościoły, klasztory, sanktuaria
Warszawa - Pomnik przy ulicy Namysłowskiej
Pomnik znajduje się na Pradze Północ, na terenie byłego zakładu karno-śledczego (naprzeciwko zieleńca ciągnącego się między pasami jezdni ulicy Karola Szymanowskiego), który w latach 1... zabytki: miejsca pamięci i pomniki
Warszawa - Kamienica Domu Pracy im. Mańkowskich
Jest to zabytkowa kamienica u zbiegu ulic Wileńskiej i Szwedzkiej w Warszawie. Obecnie mieści się w niej dom zakonny Zgromadzenia Księży Marianów. zabytki: zabytkowe budynki
Warszawa - Bazylika Najświętszego Serca Jezusowego
Powstała w czasach zaboru rosyjskiego, na początku XX wieku w miejscu drewnianej kapliczki. Ufundowała ją księżna Maria z Zawiszów Radziwiłłowa w 1904 roku, ale budowa świątyni rozpoczęła się... zabytki: kościoły, klasztory, sanktuaria
Warszawa - Drewniana oficyna Burkego
Podczas zwiedzania warszawskiej Pragi warto zajść na ulicę Kawęczyńską. Zobaczymy tam ciekawy relikt dawnej zabudowy tego terenu charakterystyczny dla XIX-wiecznej Pragi z czasu zaboru rosyjskiego. ... zabytki: zabytkowe budynki
czas trwania: 5 godzin
typ: piesza
liczba miejsc: 8
stopień trudności: łatwa
dodał: rk1909
Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na