W minionym stuleciu Gdańsk dwukrotnie stał się miejscem wydarzeń, które zaważyły na losach Europy i świata. 1 września 1939 r. strzały z pancernika Schlezwig-Holstein zapoczątkowały II wojnę światową, natomiast 31 sierpnia 1980 r. na terenie Stoczni Gdańskiej im. Lenina podpisano słynne porozumienie między rządem PRL i Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym z Lechem Wałęsą na czele. Najważniejszym z 21 postulatów strajkowych była zgoda władz komunistycznych na zarejestrowanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność" - pierwszej legalnej organizacji opozycyjnej w bloku sowieckim, do której w ciągu kilku miesięcy zapisało się 10 milionów Polaków! Swoisty festiwal "Solidarności", brutalnie przerwany 13 XII 1981 r., wyzwolił w społeczeństwie niepohamowane pragnienie wolności, którego nie mogły już zatrzymać czołgi, internowania i represje stanu wojennego.
Wydarzenia w Polsce były tylko jednym z elementów wielkich przemian w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 80. i 90. XX w., które ostatecznie doprowadziły do obalenia rządów komunistycznych, miały one jednak znaczenie inicjujące. W celu upamiętnienia roli, jaką Gdańsk odegrał w historii najnowszej, powstanie tutaj Europejskie Centrum Solidarności. Jego zapowiedzią jest wystawa Drogi do Wolności, którą warto zobaczyć. Prezentowana jest w historycznej sali BHP na terenie stoczni (obecnie tymczasowo przeniesiona do biurowca "Solidarności" przy ul. Wały Piastowskie 24). Integralną częścią ECS będzie plac, na którym w grudniu 1980 r. odsłonięto Pomnik Poległych Stoczniowców (w formie trzech gigantycznych krzyży, na których wiszą kotwice - symbole nadziei), upamiętniający ofiary represji komunistycznych w czasie protestów robotniczych w grudniu 1970 r. Warto się tu wybrać na weekend.