Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: zabytki techniki Ostatnia pompa parowa na Żuławach

Różany

Ostatnia pompa parowa na Żuławach

Przez setki lat żuławskie poldery były odwadniane za pomocą drewnianych wiatraków, których jeszcze na początku XIX w. było tutaj kilkaset, zatem Wincenty Pol z pewną przesadą mógł napisać, że jest to "kraina tysiąca wiatraków". W połowie tego stulecia sytuacja zaczęła się powoli zmieniać, ponieważ wiatraki zaczęto zastępować mniej  romantycznymi, lecz bardziej wydajnymi i niezawodnymi pompami parowymi. Kilkadziesiąt lat później do akcji wkroczyła nowa energia i dzisiaj wszystkie pompy na Żuławach, a jest ich w sumie około stu, mają napęd elektryczny.

Z pomp parowych w całości przetrwała tylko jedna, położona na terenie miejscowości Różany, nad rzeką Tiną (Tejną) Dolną. Obiekt warto zobaczyć. Jest to mały otynkowany budyneczek pokryty dwuspadowym dachem, obok którego stoi kilkunastometrowy komin. Wewnątrz zachował się oryginalny mechanizm, niestety zwiedzanie tego obiektu jest niemożliwe. Drugą pozostałością pompy parowej jest samotny ceglany komin sterczący nad kanałem odwadniającym w Różewie koło Nowego Dworu Gdańskiego.

Do dzisiaj nie przetrwał natomiast ani jeden wiatrak odwadniający. Ostatni z nich, eksponowany jeszcze po wojnie na terenie parku w Oliwie pod Gdańskiem, padł ofiarą pożaru w latach 60. XX w. Resztki jego dolnej części z potężnym kołem zębatym zostały przeniesione do miejscowości Wieniec na Wyspie Sobieszewskiej, a ostatnio do Muzeum Żuławskiego w Nowym Dworze Gdańskim, gdzie są elementem stałej ekspozycji i dużą atrakcją turystyczną.

Miłośnicy żuławskiej kultury zrzeszeni w Klubie Nowodworskim planują w najbliższym czasie rekonstrukcję przynajmniej jednego wiatraka odwadniającego, może więc i dla pompy w Różanach nastaną kiedyś lepsze czasy?  
 

Wskazówki

pehade środa, 03 czerwca 2015, 00:04
Obiekt leży nieco na uboczu. Jadąc drogą Jezioro - Rozgart od strony Jeziora 500 m po przekroczeniu mostu na Tinie w Różanach (zabytkowy, z wysokimi betonowymi bandami) trafiamy na drogowskaz "Parowa stacja pomp, 700 m". Tu lepiej zostawić samochód, zwłaszcza niżej zawieszony, bo droga nie najlepsza i mogą być kłopoty z zawróceniem. Na piechotę i rowerem - bez kłopotów.
Gdy jedzie się od strony Rozgartu drogowskaz jest niemal niewidoczny.
pehade czwartek, 04 czerwca 2015, 14:00
W uzupełnieniu wskazówki: miejsce na mapie wskazane jest błędnie, tak, jak mapy google pokazują miejscowość Różany i za nic nie daje się poprawić.

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na