Mierząca dziś ok.45 m wysokości dzwonnica powstała przed 1878 r. jako trzykondygnacyjna. Zaplanowana na rzucie krzyża greckiego, przebudowana w latach 30. XX w. na kwadratową, czwartą kondygnację zyskała w 1939 r. Obecnie jej najwyższe piętro służy za taras widokowy, z którego można podziwiać najpiękniejszą panoramę miasta i jego okolic. W parterze dzwonnicy znajduje się utworzone w 1945 r. Mauzoleum Ofiar Terroru Hitlerowskiego i Stalinowskiego, a w nim urna z prochami ofiar z miejsc straceń wymienionych na tablicach z czarnego marmuru. Taras widokowy dostępny jest za niewielką opłatą od 1 maja do początku września (w dni powszednie od 9:30 do 16:00; w niedziele w godzinach 14:00-16:00), warto jednak wziąć pod uwagę, że w samo południe dzwony biją na Anioł Pański, więc albo trzeba zabrać ze sobą stopery, albo powstrzymać się od podziwiania w tym czasie widoków .
Dzwony w dzwonnicy są trzy: Maria, Stanisław i Julian. Najstarsza jest „Maria” (1938) z podobizną MB Chełmskiej na płaszczu dzwonu i patriotyczną inskrypcją, skutą podczas wojny i odtworzoną w 2007 r., kiedy dzwon został z powodu pęknięcia przetopiony i ponownie odlany. „Stanisław” i „Julian” zostały odlane w 1946 r. Dzwon „Stanisław” jest największy. Ozdobiono go podobizną św. Stanisława oraz wizerunkiem Mauzoleum, ale nazwa wspomina także głównego fundatora, Naczelnika Parowozowni w Chełmie pana Stanisława Adamczyka. Dzwon „Julian” nosi imię pierwszego proboszcza Parafii Mariackiej w Chełmie, ks. Juliana Jakubiaka. Na jego czaszy umieszczono także MB Chełmską, oraz podobiznę patrona.
Warto wiedzieć: Obok dzwonnicy rośnie pomnik przyrody – jesion wyniosły odmiany jednolistnej. Można rzec, że nie sięga budowli nawet do połowy, ponieważ ma ok. 18 m wysokości (obwód w pierśnicy 235 cm). Jest to pierwszy okaz tego gatunku, jaki na Lubelszczyźnie objęto ochroną prawną.