Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!

Brąswałd

Pamięci Marii Zientary-Malewskiej

Na początku wsi przy głównej drodze stoi niewielki budynek mieszkalny, typowy o współczesnych kształtach z widocznymi śladami licznych modernizacji. Dom ten ma jednak trochę własnej historii i to wyszczególnia od innych, tutaj 4 września 1894 r. urodziła się Maria Zientara–Malewska. Pisarka i poetka, wybitna nauczycielka i działaczka, chyba jedna z najwybitniejszych warmińskich postaci XX wieku.

Ród Zientarów wywodził się z Mazowsza, ale po powstaniu 1831 r. opuścili ziemię przodków i osiedlili się na Warmii. Dzieciństwo Marii Zientary to typowo polska rodzinna atmosfera, kultywująca dawne obyczaje oraz przywiązanie do ojczystej mowy i tradycji religijnych. Szkołę podstawową ukończyła w Brąswałdzie gdzie lekcje odbywały się w języku niemieckim, była więc słuchaczką lekcji języka polskiego u ks. Walentego Barczewskiego który wywarł także wielki wpływ na kształtowanie jej osobowości. W latach 1921-23 pracowała w „Gazecie Olsztyńskiej” na ten okres przypada też najpełniejszy rozwój jej twórczości poetyckiej, w 1926 r. ukończyła Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Krakowie.

Następne lata to praca nauczycielska, przed wojną uczyła w Chaberkowie, Wielkim Buczku, Złotowie i Nowym Kramsku. Należy nadmienić iż okres do 1939 r. to czas intensywnej pracy w polskich organizacjach, pracowała w Związku Polskich Towarzystw Szkolnych w Niemczech z siedzibą w Berlinie. Do jej zadań należało m.in. kontrola działalności 27 polskich przedszkoli rozsianych po całych Niemczech i do których uczęszczało około 400 dzieci, organizowanie kształcenia wychowawczyń, oraz przekazywanie materiałów metodycznych. Była też działaczką Towarzystwa Kobiet Polskich na Warmii oraz Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich. Decyzją kardynała Augusta Hlonda reprezentując Polonie z Niemiec, w 1932 r. Maria Zientara udała się na XXXI Światowy Kongres Eucharystyczny do Irlandii. W 1938 roku brała udział w Kongresie Polaków w Berlinie.

Wybuch II wojny światowej, przerwał jej barwną i intensywną pracę, we wrześniu 1939 r. została aresztowana i osadzona w obozie koncentracyjnym Ravensbrueck. Po zwolnieniu z obozu 18 kwietnia 1940 r. powróciła na Warmię, do końca wojny przebywała pod nadzorem policji w swoim rodzinnym Brąswałdzie. W 1945 r. już na stałe osiedliła się w Olsztynie i zaczęła pracować w Wydziale Oświaty Pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski, była też członkiem Instytutu Mazurskiego i Związku Literatów Polskich. W 1947 r. poślubiła Ottona Malewskiego i zaczęła używać nazwiska Zientara-Malewska.

Niestety w 1950 r. z pracy, spotkał ją los wielu autochtonów odsuwanych w tym czasie od pracy i stanowisk. Trochę odsunięta na margines, dzięki pomocy doktora Władysława Gębika znalazła zatrudnienie w Oddziale Państwowego Instytutu Sztuki w Olsztynie. Zajmowała się zbieraniem materiałów folklorystycznych takich jak pieśni oraz baśnie i legendy z terenu Warmii i Mazur a także z Powiśla, czyniono to aby uchronić te przekazy przed zapomnieniem czy całkowitą zagładą. Jej twórczość z tego to 20 samodzielnych książek, obejmujących tematycznie poezję i wspomnienia warmińskiego folkloru. Za całą swoją życiowa działalność została wielokrotnie uhonorowana nagrodami i wyróżnieniami, licznymi odznaczeniami. W 1979 r. Papież Jan Paweł II przyznał pisarce odznaczenie papieskie Medal Pro Ecclesia et Pontifice. Jej imieniem nazwano liczne szkoły oraz ulice w wielu miastach, nazwano też szlak turystyczny kończący swój bieg w Brąswałdzie przy domu gdzie się urodziła.

W tym także miejscu odnajdziemy poświęcona jej pamiątkową tablicę oraz popiersie. W 1984 roku Maria Zientara-Malewska obchodziła w Olsztynie dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin, połączoną z 65-leciem pracy twórczej. W tym samym roku 2 października zakończyła życie pozostawiając po sobie niezapomniany dorobek. Spoczęła na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie przy dawnej alei zasłużonych.

Zaproponował: maniek66

Miejsca w okolicy

Copyright © 2007 Polska Niezwyk�a
Wszystkie prawa zastrze�one. �adna cz�� ani ca�o�� serwisu nie mo�e by� reprodukowana ani przetwarzana w spos�b elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie mo�e by� u�yta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajd� nas na