Pomnik Obrońców Wybrzeża ustawiono 9 października 1966 r. Budowa pomnika trwała 2 lata. Powstał on wg projektu Adama Haupta, Franciszka Duszeńko i Henryka Kitowskiego. Miał przypominać wg niektórych wyszczerbiony bagnet, wbity w ziemię.
Zbudowano go z 236 granitowych bloków z kamieniołomów w Borowie i Strzegomiu. Pomnik ma wysokość 25 m, u góry przedstawiono na nim postać piechura i marynarza, którzy wspólnie prezentują broń. Poniżej znajdują się napisy z miejscami, w których polscy żołnierze przelewali krew na frontach II wojny światowej. Wśród miejscowości na frontowej ścianie wymieniona jest Dunkierka, Narwik, Gdynia ( kosynierzy), Morze Śródziemne, La Manche, Atlantyk, Poczta Polska, Oksywie, Westerplatte . Z boku jest napis "Tym co na morzu". Na dole, pod tym napisem znajduje się płaskorzeźba, przedstawiająca poległych żołnierzy.
Monumentalny pomnik jest ustawiony na Kopcu Obrońców Westerplatte, przez co jest widoczny z daleka. Całość waży podobno 1150 m, a wewnątrz pomnika podobno jest szyb ze schodami, umożliwiającymi wejście na górę, jak na Statuę Wolności w Nowym Jorku. Pomnik, tak jak Pałac Kultury i Nauki, także budził kontrowersje. Niektórzy piszą, że Westerplatczykom nie spodobał się do końca.
Na pomniku znajduje się też napis "Lenino" i "Studzianki", przez co zarzuca się, że miejsca te z Westerplatte i wybrzeżem nie mają wiele wspólnego, a patrząc na rozmach budowy i wielkość, i - co by nie mówić, niepowtarzalny, charakterystyczny kształt - wg niektórych chodziło o propagandę PRL- owskich wartości. Broń trzymana przez żołnierzy miała przypominać radziecką pepeszę, która powstała dopiero w 1941 r, a napis Poczta Gdańska - jest błędnym określeniem Poczty Polskiej w Gdańsku.
Tyle w zakresie formalnym pomnika. Można jeszcze dodać, że kopiec usypano z ziemi nazbieranej z poszerzenia kanału portowego w 1958 r, a ustawienie pomnika i ta rozbudowa kanału trwale zmieniła wygląd tego półwyspu, w porównaniu z warunkami przed wojną. Czyli zniszczyła pierwotny wygląd Westerplatte. Na pytanie - czy to bagnet wbity w ziemię - twórcy pomnika tłumaczyli - że "elementy poziome symbolizują front obrony, poświęcenie bez granic i męczeństwo, a układ pionowy - to symbol idei zwycięstwa, która przyszła po latach cierpień ". Ale tak naprawdę, to chyba jeden z najbardziej charakterystycznych polskich pomników, ustawiony w miejscu, które każde dziecko polskie zna już w szkole podstawowej z lekcji historii.